Shazani Says...

Shazani Says To All Bloggers...

Sunday, September 7, 2014

Sejarah Kedah

Daripada Wikipedia, ensiklopedia bebas.

Flag of Malaysia.svg
Negeri-negeri di Malaysia
نڬري٢ د مليسيا
قدح در الامن 
Kedah Darul Aman
Bendera KedahLambang Kedah
BenderaLambang
Lagu negeri: Allah Selamatkan Sultan Mahkota
Lokasi Kedah
Ibu negeriAlor Setar[a]
Bandar Muadzam Shah Alor Setar (Pusat Pentadbiran Negeri Kedah)
Bandar dirajaBandar Anak Bukit Alor Setar
Parti memerintahBarisan Nasional
 - SultanTuanku Abdul Halim
 - Menteri BesarMukhriz Mahathir
Sejarah 
 - Penjajahan British1909 
 - Penaklukan Jepun1942 
 - Penubuhan Persekutuan Tanah Melayu1948 
Keluasan
 - Jumlah9,426 km²
Populasi
 - 2010 [1] census1,947,651
 - Kepadatan205/km²
Kod panggilan kebangsaan04
Poskod kebangsaan02xxx
05xxx to 09xxx
Huruf pertama plat kenderaanK1
KV2
Laman sesawang:www.kedah.gov.my
1Tanah Besar Kedah
2Pulau Langkawi
^  a. Alor Setar merupakan ibu negeri dan tempat terletaknya cabang perundangan kerajaan Persekutuan bagi negeri Kedah.Bandar Muadzam Shah Alor Setar pula menjadi pusat utama kerajaan persekutuan di negeri Kedah.
Negeri Kedah atau juga dikenali sebagai Kedah Darul Amanmerupakan salah satu daripada 13 negeri yang membentukPersekutuan Tanah Melayu (Malaysia). Kedah terletak di utaraSemenanjung Malaysia dan memiliki keluasan 9,425 km2 (lihat peta). Tanah besar mempunyai rupa bumi yang agak rata, yang digunakan untuk menanam padi.
Di bahagian utara, Kedah bersempadan dengan negeri Perlis dan bersempadan antarabangsa dengan Provinsi Songkhla dan Yala di wilayah Thailand. Ia juga bersempadan dengan negeri Perak di selatan dan Pulau Pinang ke arah barat daya.
Modal dan tempat duduk diraja di negeri ini ialah Alor Setar. Bandar-bandar maju yang lain adalah Sungai Petani dan Kulim di tanah besar, dan Langkawi di bahagian pulau.
Bandar-bandar membangun adalah seperti Jitra, Changlun,Pendang, Pokok Sena, Kuala Ketil serta Gurun
Berikut merupakan lima buah bandar utama di Kedah. Antaranya :
  1. Flag of Kedah.svg Sungai Petani, pop. 456,605 : merupakan bandar perindustrian dan perumahan terbesar di Kedah
  2. Flag of Kedah.svg Alor Setar, pop. 366,787 : merupakan ibu negeri, bandar diraja dan pusat pentadbiran negeri Kedah
  3. Flag of Kedah.svg Kulim, pop. 287,694 : merupakan bandar perindustrian.
  4. Flag of Kedah.svg Jitra - Changlun, pop. 220,740 : merupakan bandar pendidikan dan juga bandar antara sempadan negara
  5. Flag of Kedah.svg Langkawi, pop. 94,777 : merupakan sebuah bandar pelancongan antarabangsa yang satu-satunya di Kedah

Sejarah[sunting | sunting sumber]

Maklumat terperinci: British Malaya
Candi Bukit Batu Pahat di Lembah Bujang.
Bukti arkeologi yang ditemui di Lembah Bujang mendedahkan bahawa sebuah kerajaan Hindu-Buddha memerintah Kedah purba mungkin seawal 110 Masihi Penemuan kuil, jeti terus, besi peleburan tapak, dan tugu-tugu batu bata tanah liat sejak hingga 110 Masihi menunjukkan bahawa laluan perdagangan maritim dengan selatan India Tamil yang kerajaan sudah ditubuhkan sejak masa itu. [3] penemuan di Lembah Bujang juga menjadikan Kedah sebagai tamadun purba yang tertua di Asia Tenggara. [4]
Rujukan ke Kedah purba mula-mula disebut dalam bahasa Tamil Paṭṭiṉappālai puisi yang ditulis pada akhir abad ke-2 Ia diterangkan barangan dari Kadaram "berkumpul bersama-sama di jalan-jalan luas" yang Chola modal. Selain daripada Kadaram, Kedah dikenali dengan nama yang berbeza di pelbagai kali dalam kesusasteraan India; Kataha-Nagara (dalam drama Mahotsava Kaumudi), You-Kataha (dalam Agni Purana), Kataha-Dvipa (dalam Samarāiccakahā), dan Kataha (dalam Kathasaritsagara). [5]
Dalam kesusasteraan timur tengah, Kedah purba telah dirujuk sebagai Qilah oleh Ibn Khordadbeh dalam Kitab al Masālik w'al Mamālik, Kalah-bar oleh Soleiman Siraf & Abu Zaid al Hassan di Silsilat al-Tawarikh (bergerak di Asia) , dan Kalah oleh Abu-Dulaf Misa'r Ibnu Muhalhil di Al-Risalah al-thaniyah. [6] Tang terkenal Dinasti sami Buddha, Yi Jing yang melawat kepulauan Melayu antara 688-695, juga menyebut tentang kerajaan yang dikenali sebagai Ka- Cha di bahagian utara Semenanjung Melayu, yang menurut beliau telah belayar 30 hari dari Bogha (Palembang), ibu kota Sribogha (Srivijaya). [7]
Menurut Hikayat Merong Mahawangsa atau Parameswara Kedah, Kedah telah diasaskan oleh seorang Hindu raja bernama Merong Mahawangsa. Menurut teks lanjut, Kesultanan Kedah bermula pada tahun 1136 apabila Raja Phra Ong Mahawangsa memeluk Islam dan menerima pakai nama Sultan Mudzafar Shah.
Dalam abad ke-7 dan 8, Kedah di bawah kawalan longgar Srivijaya [8], kemudian di bawah Siam, sehingga ia telah ditawan oleh kesultanan Melayu Melaka dalam abad ke-15. Dalam abad ke-17, Kedah diserang oleh Portugis selepas penaklukan mereka Melaka, dan dengan Aceh. Dengan harapan bahawa Britain akan melindungi apa yang kekal Kedah dari Siam, Sultan menyerahkan Pulau Pinang dan kemudian Seberang Perai kepada Inggeris pada akhir abad ke-18. Siam namun telah menawan Kedah pada tahun 1811, dan ia kekal di bawah kawalan Siam sehingga dipindahkan kepada British oleh Perjanjian Anglo-Siam 1909.
Dalam Perang Dunia II, Kedah (bersama-sama dengan Kelantan) merupakan bahagian pertama Malaya yang diserang oleh Jepun. Jepun menyerahkan Kedah untuk berada di bawah naungan Thailand yang telah dinamakan sebagai Syburi, tetapi Kedah telah dikembalikan kepada pemerintahan British selepas berakhirnya perang. Kedah merupakan sebahagian daripada Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948.
Sejak tahun 1958, Sultan yang memerintah Kedah adalah Tuanku Abdul Halim Mu'adzam Shah. Kesultanan (Islam) Kedah bermula apabila pada abad ke-9 Masihi, Raja Kedah iaitu, Maharaja Derbar Raja telah memeluk Islam dan menukar namanya kepada Sultan Mudzafar Shah I. Sejak itu terdapat 27 Sultan yang memerintah negeri Kedah. Menteri Besar (Ketua Menteri) pada masa ini, Datuk Mukhriz Tun Dr Mahathir (Barisan Nasional-UMNO).

Geografi[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Geografi Kedah
Kebanyakan penduduk Kedah adalah orang Melayu, dan sedikit orang Cina dan India. Anggaran populasi mengikut kaum pada 2003 ialah: Melayu (1,336,352), Cina (252,987), India (122,911), Bukan warganegara (35,293), Lain-lain (27,532).

Daerah[sunting | sunting sumber]

Negeri Kedah terbahagi kepada 12 daerah iaitu :-
  1. Flag of Kedah.svg Kota Setar / Alor Setar (الور ستار / كوتا ستار)
  2. Flag of Kedah.svg Kuala Muda / Sungai Petani (سوڠاي ڨتاني / كوالا مودا)
  3. Flag of Kedah.svg Kubang Pasu / Jitra (جيترا / کوبڠ ڨاسو)
  4. Flag of Kedah.svg Kulim (كوليم)
  5. Flag of Kedah.svg Langkawi (لڠكاوي)
  6. Flag of Kedah.svg Pokok Sena (ڨوكوق سنا)
  7. Flag of Kedah.svg Pendang (ڨندڠ)
  8. Flag of Kedah.svg Bandar Baharu (بندر بهارو)
  9. Flag of Kedah.svg Yan (يان)
  10. Flag of Kedah.svg Padang Terap (ڨادڠ تيرڨ)
  11. Flag of Kedah.svg Baling (باليڠ)
  12. Flag of Kedah.svg Sik (سيق)

Bandar[sunting | sunting sumber]

Bandar-bandar besar di Kedah adalah
  1. Alor Setar الور ستار (Ibu Negeri, Bandar Diraja dan Bandaraya Utama)
  2. Sungai Petani سوڠاي ڨتاني (Bandar Utama dan Bandar Perindustrian)
  3. Kulim كوليم (Bandar Perindustrian)
  4. Langkawi لڠكاوي (Bandaraya Pelancongan)
  5. Jitra جيترا (Bandar Pendidikan)
Bandar-bandar membangun seperti berikut
  1. Pokok Sena ڨوكوق سنا (Bandar Satelit)
  2. Kuala Ketil كوالا كتيل (Bandar Pendidikan)
  3. Gurun ڬورون (Bandar Peridustrian)
  4. Kuala Nerang كوالا نرڠ (Taman Buah-buahan)
  5. Serdang سردڠ
  6. Changlun ݘڠلون
  7. Pendang ڨندڠ
  8. Yan يان
  9. Baling باليڠ
  10. Sik سيق

Mukim[sunting | sunting sumber]

Bandar dan mukim di daerah :
  1. Kota Setar / Alor Setar الور ستار /كوتا ستار
    1. Bandar Muadzam Shahبندر معزم شاه
    2. Bandar Baru Mergong بندر بارو مرڬوڠ
    3. Bandar Stargate بندر ستارڬيت
    4. Alor Janggus الور جڠڬوس
    5. Alor Mengkudu الور مڠكودو
    6. Alor Tajar الور تاجر
    7. Anak Bukit انق بوكيت
    8. Mergong مرڬوڠ
    9. Kangkong كڠكوڠ
    10. Langgar لڠڬر
    11. Pumpong ڨومڨوڠ
    12. Tandop تندوڨ
    13. Tebengau تبڠاو
    14. Gunung Keriang ڬونوڠ كرياڠ
    15. Hutan Kampong هوتن كمڨوڠ
    16. Kepala Batas كڤالا باتسس
    17. Kuala Kedah كوالا قدح
    18. Kuala Sungai كوالا سوڠاي
    19. Kubang Rotan كوبڠ روتن
    20. Telok Bagan تلوق باڬن
    21. Telok Chengai تلوق چڠاي
    22. Telok Kechai تلوق كچاي
    23. Pengkalan Kundor ڨڠكلن كوندور
    24. Simpang Empat سيمڨڠ امڨت
  2. Kuala Muda / Sungai Petani كوالا مودا / سوڠاي ڨتاني
    1. Bandar Aman Jaya بندر امان جاي
    2. Bandar Laguna Merbokبندر لاڭونا مربوق
    3. Bandar Puteri Jaya بندر ڨوتري جاي
    4. Bandar Sri Astana بندر سري استانا
    5. Bandar Sri Cendana بندر سي چندانا
    6. Bandar Mutiara بندر موتيارا
    7. Bandar Perdana بندر ڨردانا
    8. Bukit Meriam بوكيت مريام
    9. Haji Kudong حخ كودوڠ
    10. Bedong بيدوڠ
    11. Gurun ڬورون
    12. Jeniang جنياڠ
    13. Merbok مربوق
    14. Pekula ڨكولا
    15. Semeling سمليڠ
    16. Simpor سيمڨور
    17. Bakar Arang باكر ارڠ
    18. Bukit Selambau بوكيت سلمباو
    19. Kota Kuala Muda كوتا كوالا مودا
    20. Sungai Lalang سوڠاي لالڠ
    21. Sungai Pasir سوڠاي لايار
    22. Tikam Batu تيكام باتو
  3. Kulim كوليم
    1. Junjong جونجوڠ
    2. Karangan كارڠان
    3. Keladi كلادي
    4. Lunas لوناس
    5. Mahang ماهڠ
    6. Nagalilit ناڬ ليليت
    7. Sedim سديم
    8. Merbau Pulas مرباو ڨولاس
    9. Padang Serai ڨادڠ سراي
    10. Padang China ڨادڠ چينا
    11. Sungai Ular سوڠاي اولر
  4. Bandar Baharu / Serdang بندر بهارو/ سردڠ
    1. Serdang سردڠ
    2. Relau رلاو
    3. Selama سلما
    4. Bagan Samak باڬن سامق
    5. Kuala Selama كوالا سلاما
    6. Permatang Pasir ڨرمتڠ ڨاسير
    7. Sungai Batu سوڠاي باتو
    8. Sungai Kechil سوڠاي كچيل
  5. Pendang ڨندڠ
    1. Ayer Puteh اير ڨوتيه
    2. Bukit Jenun بوكيت جنون
    3. Bukit Raya بوكيت راي
    4. Kubur Panjang كوبور ڨنجڠ
    5. Sungai Tiang سوڠاي تياڠ
    6. Tanah Merah تانه ميره
    7. Kobah كوءبه
    8. Rambai رمباي
    9. Tobiar توبيار
    10. Tokai توكاي
  6. Pokok Sena ڨوكوق سنا
    1. Bandar Tunku Puteri بندر تونكو ڨوتري
    2. Bukit Lada بوكيت لاد
    3. Gajah Mati ڬاجه ماتي
    4. Jabi جابي
    5. Derang درڠ
    6. Lesong لسوڠ
    7. Tualang توالڠ
  7. Yan يان
    1. Tanjung Dawai تنجوڠ داواي
    2. Guar Chempedak ڬوار چمڨدق
    3. Sungai Limau سوڠاي ليماو
    4. Sungai Daun سوڠاي داون
    5. Singkir سيڠكير
    6. Dulang دولڠ
    7. Teroi تروي
  8. Padang Terap ڨادڠ تيرڨ
    1. Bukit Tembaga بوكيت تمبڬا
    2. Durian Burung دوريان بوروڠ
    3. Kuala Nerang كوالا نرڠ
    4. Padang Sanai ڨادڠ ساناي
    5. Belimbing بليمبيڠ
    6. Naka ناكا
    7. Nami نامي
    8. Pedu ڨدو
    9. Tekai تكاي
    10. Tolak تولق
  9. Kubang Pasu کوبڠ ڨاسو
    1. Jitra جيترا
    2. Sintok سينتوق
    3. Jerlun جرلون
    4. Tunjang تونجڠ
    5. Sanglang سڠلڠ
    6. Kodiang كوءدياڠ
    7. Changlun چڠلون
    8. Ayer Hitam اير هيتم
    9. Bukit Kayu Hitam بوكيت كايو هيتام
    10. Bandar Darulaman بندر دارالامان
  10. Baling باليڠ
    1. Kuala Ketil كوالا كتيل
    2. Kuala Pegang كوالا ڨڬڠ
    3. Tawar تاور
    4. Siong سيوڠ
    5. Kupang كوڨڠ
    6. Bongor بوڠور
    7. Pulai ڨولاي
    8. Bakai باكاي
    9. Bayu بايو
  11. Sik سيق
    1. Beris بريس
    2. Belantik بلنتيق
    3. Gulau ڬولاو
    4. Jeneri جنري
    5. Sok سوق
  12. Langkawi لڠكاوي
    1. Kuah كواه
    2. Bohor بوهور
    3. Kedawang كداوڠ
    4. Ayer Hangat اير هاڠت
    5. Pulau Tuba ڨولاو توبا
    6. Ulu Melaka اولو ملك
    7. Padang Matsirat ڨادڠ مت سيرت

Sejarah[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Sejarah Kedah

Kerajaan[sunting | sunting sumber]

Sultan Negeri Kedah merupakan Ketua Negeri. Di bawah perlembagaan negeri, kuasa perundangan adalah pada Dewan Undangan Negeri Kedah. Dewan ini melantikkan anggota Dewan untuk membentuk Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri Kedah(EXCO).
EXCO, yang diketuai oleh Menteri Besar Kedah, memegang kuasa eksekutif dan merupakan badan yang membuat dasar kerajaan negeri. Menteri Besar yang dilantik oleh Sultan adalah daripada parti politik yang memenangi kerusi yang terbanyak di dalam Dewan Undangan. Menteri Besar sekarang adalah Dato' Paduka Mukhriz Mahathir.

Pentadbiran negeri[sunting | sunting sumber]

Pentadbiran Negeri Kedah terletak di Alor Setar iaitu di Bandar Muadzam Shah. Pada asalnya terletak di pusat bandar Alor Setar namun dipindah agar kesesakan lalu lintas dapat diatasi.

Pihak berkuasa tempatan[sunting | sunting sumber]

Pembahagian pentadbiran bagi Modern Kedah terbahagi kepada 12 daerah pentadbiran. Ini 12 daerah, yang dibahagi menjadi pentadbiran Majlis Bandar (Majlis Bandaraya/ Perbandaran dan Daerah):
  • Pokok Sena (Pokok Sena sudah menjadi sebahagian daerah lain tetapi ditadbir oleh MBAS)
    • Majlis Bandaraya Alor Setar (MBAS)
  • Pendang
    • Majlis Daerah Pendang (MDP)
  • Baling
    • Majlis Daerah Baling (MDB)
  • Sik (Daerah yang terbesar di Kedah)
    • Majlis Daerah Sik (MDS)
  • Yan
    • Majlis Daerah Yan (MDY)

Populasi[sunting | sunting sumber]

TanggaDaerahPopulasi 1980Populasi 1990Populasi 2000Populasi 2010
1Kuala Muda192,308254,372339,898456,605
2Kota Setar279,567322,354354,433366,787
3Kulim92,525128,356191,160287,694
4Kubang Pasu129,808157,963186,265220,740
5Baling104,858114,845124,947135,646
6Pendang75,86183,09289,79094,962
7Langkawi28,34042,93869,59794,777
8Yan59,03060,48362,49768,319
9Sik43,36654,46659,69167,378
10Padang Terap40,42850,72655,89962,896
11Pokok Sena---49,506
12Bandar Baharu31,72433,00637,93242,341

Keluasan[sunting | sunting sumber]

Daerah di Kedah
Kedah mempunyai keluasan sebanyak 9,425 km² meliputi 12 daerah iaitu
TanggaDaerahBandarKeluasan km²
1SikSik1,635
2BalingBaling1,529
3Padang TerapKuala Nerang1,357
4Kubang PasuJitra948
5Kuala MudaSungai Petani923
6KulimKulim765
7PendangPendang626
8LangkawiKuah467
9Kota SetarAlor Setar424
10Bandar BaharuSerdang269
11Pokok SenaPokok Sena242
12YanYan242

Perbandaran[sunting | sunting sumber]

Perancangan Bandar[sunting | sunting sumber]

Kini Negeri Kedah bakal mempunyai dua buah bandaraya utama yang menjadikan negeri ini antara negeri yang mempunyai dua buah bandaraya selain negeri Selangor dan negeri Sarawak. Bandar Sungai Petani bakal menjadi status bandaraya pada tahun 2015[3] yang menjadikan Majlis Perbandaran Sungai Petani Kedah kepada Majlis Bandaraya Sungai Petani. Rakyat Kedah mempunyai dua pilihan bandar utama yang menjanjikan sebuah kota raya yang maju serta membangun dalam industri masing-masing.
Selain itu, Negeri Kedah mempunyai dua buah bandar membangun naik iaitu Bandar Kulim yang terletak di selatan negeri dan Bandar Jitra yang terletak di utara negeri. Bandar-bandar ini pesat membangun seiring dengan kejayaan dua buah bandar utama tadi.
Selaku ibu negeri dan bandar diraja, Bandar Alor Setar adalah sebuah bandar yang memberi keutamaan dalam sektor pembangunan negeri dan ekonomi manakala Bandar Sungai Petani memberi keutamaan dalam sektor industri serta pembangunan perumahan terbesar. Bandar Kulim pula memfokuskan sektor industri berat selain Bandar Jitra yang memfokuskan sektor pembangunan pendidikan.
Tambahan lagi, Kerajaan Negeri Kedah sedang membangunkan Bandar Pokok Sena, di mana bandar tersebut dibangunkan bagi menampung populasi penduduk di Alor Setar sekali gus menjadi bandar satelit. Bandar Kuala Ketil pula dijanjikan dengan pembangunan institut pendidikan terbaru pembinaan Kampus Tetap Kolej Universiti Insaniah Kuala Ketil. Dalam 10 tahun akan datang, Bandar Pokok Sena dan Bandar Kuala Ketil akan menjadikan negeri Kedah antara negeriyang termaju di Malaysia seiring dengan slogan Kedah : Kedah Sejahtera.
Menurut Portal Warta Darul Aman, Daerah Yan akan dibangunkan sebagai pelabuhan utama di mana Pulau Bunting dibangunkan sebagai pelabuhan kargo serta Daerah Pendang dan Pekan Gurun dijadikan pusat pengumpulan kargo pelabuhan. Kerajaan Negeri Kedah juga akan memajukan Pulau Langkawi setanding dengan Phuket dan Koh Samui di Thailand melalui beberapa projek hartanah seperti hotel dan marina. Projek tersebut meletakkan Langkawi sebagai destinasi bukan saja menarik dari segi keindahan semula jadinya, malah keunikan kediaman percutian mewah menepati keinginan golongan elit dan hartawan dunia
Kerajaan Kedah juga tidak melupakan daerah pedalaman seperti Daerah Padang Terap di mana Padang Terap ini dibangunkan dusun buah-buahan utama negeri sebagai produk agro-tourism. Daerah Sik dan Baling kekal sebagai daerah yang menyimpan seribu keindahan melalui flora dan fauna nya yang segar mata memandang. Daerah Bandar Baharu kekal sebagai kawasan inap desa agar daerah ini menjadi kawasan tarikan pelancong.[2]

Perancangan Perbandaran[sunting | sunting sumber]

Negeri Kedah kebanyakan daerahnya mempunyai hanya satu sahaja bandar kecuali daerah yang besar seperti daerah Kuala Muda dan Kubang Pasu.
Antara satu daerah satu bandar utama adalah :
  1. Kota Setar - Alor Setar
  2. Kulim - Kulim
  3. Langkawi - Langkawi
  4. Pokok Sena - Pokok Sena
  5. Pendang - Pendang
  6. Bandar Baharu - Bandar Baharu
  7. Padang Terap - Kuala Nerang
  8. Yan - Yan
  9. Sik - Sik
Manakala daerah yang mempunyai lebih dari satu bandar utama (bukan pekan atau bandar kecil) adalah :
  1. Sungai Petani
  2. Gurun
  1. Jitra
  2. Changlun
  1. Baling
  2. Kuala Ketil

Pendidikan[sunting | sunting sumber]

Universiti awam dan kolej awam[sunting | sunting sumber]

Fail:LIB1.jpg
Universiti AIMST
Negeri Kedah mempunyai Kampus Universiti Utara Malaysia (UUM), yang terletak diBandar Baru Sintok. Secara rasmi ditubuhkan pada 16 Februari 1984. Universiti ini ditubuhkan dengan misi khusus memberikan peranan kepimpinan bagi pengurusan pendidikan di negeri ini. Pembentukan akademik di UUM termasuk Kolej Perniagaan (COB), Fakulti Undang-Undang, Kerajaan dan Pengajian Antarabangsa (COLGIS) dan Sekolah Tinggi Seni dan Sains (CAS).
Kedah juga mempunyai beberapa perguruan tinggi negeri dan perguruan tinggi seperti Universiti Teknologi MARA (UiTM) di Merbok, Institut Universiti Kuala Lumpur Malaysia Sepanyol(UniKL MSI) dan Institut Politeknik Sultanah Bahiyah (PSB) diKulim, Institut Perubatan, Sains dan Teknologi Asia (Universiti AIMST) di Bedong, Kolej Universiti Insaniah (Kuin) di Kuala Ketil dan Mergong dan Institut Politeknik Shah Sultan Abdul Halim Mu'adzam (POLIMAS) di Jitra.
Ada 2 lembaga latihan guru di Kedah, Institut Pendidikan Guru Kampus Sultan Abdul Halim (IPGKSAH) di Sungai Petani danInstitut Pendidikan Guru Kampus Darul Aman (IPGKDA) di Bandar Darulaman yang ditetapkan oleh kerajaan untuk menyediakan kursus mengajar untuk guru peserta latihan.

Universiti dan institusi pendidikan tinggi swasta[sunting | sunting sumber]

Universiti swasta dan perguruan tinggi yang terletak di Kedah termasuk Open University Malaysia (OUM) Regional Learning Center untuk negara bahagian Kedah dan Perlis di Sungai Petani, yang Universiti Antarabangsa Albukhary di Alor Setar, Pusat Bahasa Titian Jaya College PTPL dan Cosmopoint College.

Kolej Matrikulasi[sunting | sunting sumber]

Program Matrikulasi merupakan program persediaan pelajar untuk ke Program Ijazah Tahun Pertama di IPTA di bawah seliaan Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM). Negeri Kedah adalah di antara negeri yang mempunyai banyak Kolej Matrikulasi. Pertama, Kolej Matrikulasi Kedah (KMK) bertempat di Changlun, Kedah mula beroperasi pada sesi 2003/2004 yang mengendalikan kursus Sains & Perakaunan. Kedua, Kolej MARA Kulim di Kulim, Kedah dan Kolej MARA Kuala Nerang (KMKN) di Kuala Nerang, Kedah masing-masing mula beroperasi pada sesi 2010/2011 dan mengendalikan kursus Sains Teknikal.

Swasta dan sekolah umum[sunting | sunting sumber]

Terdapat beberapa sekolah dasar swasta dan awam serta sekolah menengah. Kolej Sultan Abdul Hamid merupakan Sekolah Premier bagi negeri Kedah dan sekolah seliaan Kerajaan Negeri Kedah adalah Maktab Mahmud. Terdapat beberapa Sekolah Berprestasi Tinggi (SBT) di Kedah seperti Keat Hwa Secondary School, , SMK Sultanah Asma, dan lain-lain. Sekolah yang lain adalah seperti Biara Secondary School (Sebelumnya dikenali sebagai St Nicholas Biara Sekolah Menengah),Sekolah Menengah Kebangsaan Sultan Badlishah, Sekolah Menengah Kebangsaan Tajar, Sin Min SMP, Chio Min SMP,Sekolah Menengah Kebangsaan Agama Kedah (SMKAK), SMK Aman Jaya, SMK Bakar Arang, SMK Darulaman, SMK Ibrahim,SMK Dato' Syed Omar, SMK Jitra, SMK Mahsuri, SMK Tunku Panglima Besar. Bagi Sekolah Menengah (Swasta) pula adalah seperti Keat Hwa High School, Sin Min High School dan SM Sin Min. Selain itu, terdapat juga beberapa sekolah berasrama penuh (SBP) seperti, Sekolah Menengah Sultan Abdul Halim (turut dikenali sebagai Jenan), Sekolah Menengah Sains Sultan Muhammad Jiwa, Sekolah Menengah Sains Pokok Sena, SBPI Kubang Pasu dan Sekolah Menengah Sains Kubang Pasu. Selain itu, terdapat juga sekolah untuk aliran teknik dan vokasional seperti SMV Langkawi, SMT Alor Setar dan SMV Sungai Petani.

Institusi teknikal[sunting | sunting sumber]

Di Kedah terdapat tiga institusi teknikal di bawah naugan MARA, iaitu Institut Kemahiran MARA Sungai Petani, Institut Kemahiran MARA Alor Setar dan Institut Kemahiran MARA Sik.

Sekolah berasrama[sunting | sunting sumber]

Negari ini juga mempunyai beberapa buah sekolah berasrama seperti Sekolah Berasrama Penuh dan Maktab Rendah Sains MARA (MRSM) yang terdapat di semua daerah.

Perindustrian[sunting | sunting sumber]

Terdapat 12 kawasan perindustrian yang merangkumi seluruh negeri ini.
  1. Alor Setar, Kawasan Perindustrian Mergong Barrage
  2. Alor Setar, Kawasan Perindustrian Mergong ll
  3. Sungai Petani, Kawasan Perindustrian Bakar Arang
  4. Sungai Petani, Kawasan Perindustrian Tikam Batu
  5. Sungai Petani, Kawasan Perindustrian MIEL Sungai Lalang
  6. Sungai Petani, Kawasan Perindustrian Sungai Petani
  7. Gurun, Kawasan Perindustrian Gurun
  8. Kulim, Kawasan Perindustrian Kulim
  9. Kulim, Kawasan Perindustrian Kulim Hi Tech Park
  10. Jitra, Kawasan Perindustrian Bandar Darul Aman
  11. Changlun, Kawasan Perindustrian Bukit Kayu Hitam
  12. Kuala Ketil, Kawasan Perindustrian Kuala Ketil

Politik[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Politik di Kedah
Antara tokoh-tokoh yang terbesar yang berasal dari Kedah ialah YTM Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj, iaitu Perdana Menteri Malaysia yang pertama dan Tun Dr Mahathir Mohamed, Perdana Menteri Malaysia yang keempat.
Menteri BesarTempoh
perkhidmatan		Parti
Haji Mohamad Sheriff Bin Osman1948 - 1954UMNO daripada Barisan Nasional
YTM Tunku Ismail Bin Tunku Yahaya1954 - 1959UMNO daripada Barisan Nasional
Tan Sri Syed Omar Bin Syed Abdullah Shahabuddin1959 - 1967UMNO daripada Barisan Nasional
Tun Dato' Seri Utama Syed Ahmad Bin Syed Mahmud Shahabuddin1967 - 1978UMNO daripada Barisan Nasional
Dato' Seri Syed Nahar Bin Tun Syed Sheh Shahabuddin1978 - 1985UMNO daripada Barisan Nasional
Tan Sri Haji Osman Bin Haji Aroff1985 - 1996UMNO daripada Barisan Nasional
Tan Sri Sanusi Bin Junid1996 - 1999UMNO daripada Barisan Nasional
Dato' Seri Haji Syed Razak Bin Syed Zain Barakhbah1999 - 2005UMNO daripada Barisan Nasional
Dato' Seri Diraja Haji Mahdzir Bin Khalid2005 - 2008UMNO daripada Barisan Nasional
Dato' Seri Ustaz Haji Azizan Bin Abdul Razak2008 - 2013PAS daripada Pakatan Rakyat
YAB Dato' Paduka Mukhriz Mahathir2013 - sekarangUMNO daripada Barisan Nasional

Pengangkutan[sunting | sunting sumber]

Negeri Kedah mempunyai sistem pengangkutan yang baik. [3]

Lebuh Raya Antara Bandar[sunting | sunting sumber]

  • Lebuhraya Utara - Selatan (PLUS)
Kedah dihubungkan melalui Lebuhraya Utara-Selatan dari Kubang Pasu iaitu di utara merentasi Alor Setar, Pendangsehingga ke Sungai Petani di selatan.
  • Lebuhraya Butterworth - Kulim (BKE)
Selain itu, terdapat juga Laluan Persekutuan yang menghubungkan Kulim dengan Butterworth, Pulau Pinang.[4]

Landasan Keretapi Antara Bandar[sunting | sunting sumber]

  • Kereta Api Tanah Melayu (KTM)
Selain itu, Laluan Utara-Selatan KTM Antarabandar juga merentasi Kedah. Landasan Keretapi Eletrik Berkembar Ipoh - Padang Besar bakal merancakkan lagi sosioekonomi di Kedah. Antara hentian kereta api adalah di Kodiang dan Tunjang di Kubang Pasu, Anak Bukit dan Pusat Bandar di Alor Setar serta beberapa buah bandar yang lain.

Terminal Bas Antara Bandar[sunting | sunting sumber]

Seperti di negeri-negeri lain, di Kedah juga terdapat perkhidmatan bas dan teksi. Stesen bas utama yang berpusat di Stesen Bas Lama di pusat bandar yang telah dipindah ke Lebuhraya Sultanah Bahiyah di Mergong bagi menampung pertambahan penduduk.[5]

Lapangan Terbang[sunting | sunting sumber]

Lapangan terbang utama di Kedah ialah Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim yang terletak di Alor Setar. Selain itu, terdapat juga Lapangan Terbang Antarabangsa Langkawi di Pulau Langkawi.[6]
  • Lapangan Terbang Sultan Abdul Halim
Terletak 12 km dari bandar Alor Setar, boleh menampung 800,000 penumpang. Terminal baru ini sedia beroperasi pada 5 Mei 2006. Terminal baru ini memiliki kapasiti untuk menerima operasi Airbus 330 dan landasannya pula dipanjangkan dari 1,963 meter panjang dan 45 meter lebar ke 2,745 meter panjang and 45 meter lebar. Pada 2005, lapangan terbang ini telah mengendalikan 323,669 penumpang bersama 3,267 pergerakan kapal terbang.
  • Pangkalan Latihan Tentera Udara Diraja Malaysia
Terletak dan menggunakan landasan dan lapangan terbang yang sama dengan lapangan terbang Sultan Abdul Halim.
  • Lapangan Terbang Antarabangsa Langkawi
Terletak di Padang Mat Sirat, Langkawi di mana berlangsungnya Langkawi International Maritime and Aerospace (LIMA).

Pelabuhan[sunting | sunting sumber]

Pelabuhan yang terdapat di Kedah :
  • Pelabuhan Kuala Kedah
Terletak di Kuala Kedah, Alor Setar.
  • Pelabuhan Kuah
Terletak di Pekan Kuah, Pulau Langkawi.

Ekonomi dan budaya[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Ekonomi Kedah
Rencana utama: Budaya di Kedah
Kedah dianggap Negeri "Jelapang Padi" Malaysia, mencakupi satu pertiga daripada keseluruhan pengeluaran beras Malaysia. Lain-lain produk pertanian, termasuk getah, kelapa sawit dan tembakau juga penting. Pelancongan, khususnya di pulau Langkawi semakin penting kerana kebanyakkan sumber pendapatan negeri lebih melalui pelancogan di Langkawi.
Lebih baru-baru ini, Kedah telah dimajukan ekonomi ke arah industri automotif dan aeroangkasa dengan Modenas dan Rencam Asia menubuhkan pangkalan di sini. Salah satu kelebihan utama ialah kos buruh yang rendah dan infrastruktur di tempat dengan Lebuhraya Utara-Selatan dan berhampiran Lapangan Terbang Antarabangsa Pulau Pinang. Pada tahun 1996, Kulim Hi-Tech Park (KHTP) telah dibuka secara rasmi sebagai taman perindustrian teknologi tinggi yang pertama di Malaysia. Taman ini terdiri daripada jumlah keluasan tanah kira-kira 14,5 kilometer persegi (5.6 km ²). Banyak syarikat-syarikat tempatan dan asing, seperti Intel, Fuji Electric, Silterra, Infineon, First Solar, AIC Semiconductor, dan Showa Denko operasi kilang pengeluaran mereka di dalam laman web ini sejak itu.
Menurut Rancangan Malaysia Kesembilan, kawasan ekonomi ini adalah sebahagian daripada Wilayah Ekonomi Koridor Utara (NCER). Wilayah Ekonomi Koridor Utara adalah salah satu daripada tiga kawasan pembangunan yang ditubuhkan di Semenanjung Malaysia; kawasan pembangunan yang lain sebagai Iskandar Malaysia (atau Wilayah Ekonomi Johor Selatan) dan Wilayah Pembangunan Pantai Timur.

Kesihatan[sunting | sunting sumber]

Hospital di Kedah adalah seperti di bawah:
Lambang Hijau Kuning

Hospital Kerajaan[sunting | sunting sumber]

Terdapat semua hospital kerajaan di setiap daerah di Kedah kecuali Pendang dan Bandar Baru Serdang. Antaranya adalah
  1. Hospital Sultanah Bahiyah Alor Setar
  2. Hospital Sultan Abdul Halim Sungai Petani
  3. Hospital Kulim
  4. Hospital Langkawi
  5. Hospital Jitra
  6. Hospital Yan
  7. Hospital Daerah Sik
  8. Hospital Baling
  9. Hospital Kuala Nerang
  10. Hospital Besar Alor Setar

Hospital Swasta[sunting | sunting sumber]

  1. Metro Specialist Hospital Sungai Petani
  2. Pantai Hospital Utara Sungai Petani
  3. Amanjaya Specialist Centre Sungai Petani
  4. Kedah Medical Centre Alor Setar
  5. Putra Medical Centre Alor Setar
  6. My Medical Centre Alor Setar (Tertangguh dan digantikan dengan sebuah pusat perniagaan sementara)
  7. Pantai Hospital Bandar Baru Mergong Alor Setar (Baru dapat kelulusan)

Pelancongan[sunting | sunting sumber]

Terdapat banyak tempat - tempat yang menarik di Kedah ini. Antaranya

Sukan[sunting | sunting sumber]

Rencana utama: Sukan Malaysia
Kedah menjadi tuan rumah Sukan Malaysia pada 24 Mei 2006 - 4 Jun 2006. Perasmian akan diadakan di Stadium Darul Aman

Trivia[sunting | sunting sumber]

Ibu NegeriAlor Setar
Pusat PentadbiranAlor Setar (Bandar Muadzam Shah)
Bandar DirajaAlor Setar (Bandar Anak Bukit)
Bandar UtamaAlor Setar & Sungai Petani
Hari Keputeraan Sultan28 November 1927
NegaraMalaysia, Asia
Koordinat Geografi2 30 U, 112 30 T
Iklim Tahunan2,390 (94.09)
Jumlah hujan tahunan2000 mm ~ 2500 mm
Puncak tertinggiGunung Jerai (1,217 m)
Sungai terpanjangSungai Muda (178 km)
Tasik terbesarTasik Pedu
Bangunan tertinggiMenara Alor Setar (165.5 m)
Daerah terbesarSik (1,635 km²)
Daerah terkecilYan (242 km²)
Bandar paling padat pendudukAlor Setar (1,358.55/km²)
Bandar paling ramai pendudukSungai Petani (456,605 pop)
Penanaman utamaPadi
Posted by at

No comments:

Post a Comment

Subscribe to: Post Comments (Atom)